📖 Ιστορικοί Περίπατοι στη Θεσσαλονίκη: Ταξίδι στην Ιστορία Μέσα από τα Κοιμητήρια της Πόλης
Με μεγάλη επιτυχία και ενθουσιασμό συνεχίζονται οι ιστορικοί περίπατοι που διοργανώνει το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης (Κ.Ι.Θ.) του Δήμου Θεσσαλονίκης. Οι περίπατοι, που έχουν σημειώσει ιδιαίτερη ανταπόκριση από το κοινό, προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία για να εξερευνήσει κανείς την ιστορία της πόλης μέσα από τα ταφικά μνημεία των χριστιανικών της κοινοτήτων.
Ο ιστορικός ερευνητής Νικόλαος Μαραντζίδης καθοδηγεί τους επισκέπτες σε έναν νέο κύκλο ιστορικών περιπάτων στα χριστιανικά κοιμητήρια της Θεσσαλονίκης, ανατολικά των τειχών, εκεί όπου η συλλογική μνήμη συναντά την τέχνη και την πολιτική.
Οι διαδρομές περιλαμβάνουν το Ελληνορθόδοξο Κοιμητήριο της Ευαγγελίστριας, καθώς και τα Κοιμητήρια των Αρμενίων και των Διαμαρτυρομένων, αποκαλύπτοντας τη «ζωντανή» ιστορία της Θεσσαλονίκης μέσα από μια διαφορετική οπτική.
Η Πολυεθνική Ταυτότητα στα Κοιμητήρια
Το Κοιμητήριο της Ευαγγελίστριας ιδρύθηκε το 1875, σε μια περίοδο μεταρρυθμίσεων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στην ίδια γειτονιά βρέθηκαν, σχεδόν δίπλα-δίπλα, τα κοιμητήρια των Αρμενίων (1885-1887) και των Διαμαρτυρομένων (1887), καθώς και το πλέον ανύπαρκτο νεκροταφείο της βουλγαρικής παροικίας. Αυτή η συνύπαρξη αντικατοπτρίζει τη σύνθετη πολυεθνοτική ταυτότητα της Θεσσαλονίκης του 19ου αιώνα.
Μορφές που Διαμόρφωσαν την Πόλη
Στην Ευαγγελίστρια συναντά κανείς μορφές που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους. Ο Ξενοφών Παιονίδης, ο αρχιτέκτονας που σφράγισε με το έργο του νοσοκομεία και σχολεία, αναπαύεται δίπλα στον Λεωνίδα Ιασωνίδη, πολιτικό και υπερασπιστή των προσφύγων του Πόντου. Στην ίδια διαδρομή βρίσκεται ο τάφος του Νίκου Μουσκουντή, αξιωματικού της χωροφυλακής και λάτρη του ρεμπέτικου, κουμπάρου του Τσιτσάνη. Οι ζωές και οι δράσεις τους, χαραγμένες στο μάρμαρο, γίνονται υλικό αφήγησης για την πόλη.
Μακεδονικός Αγώνας και Πολιτικές Συγκρούσεις
Προχωρώντας ανάμεσα στους οικογενειακούς τάφους, οι συμβολισμοί της γλυπτικής μαρτυρούν διαδρομές από την αρχαιότητα ως το σήμερα. Στους τάφους των Μακεδονομάχων, η μνήμη γίνεται θυσία και αγώνας. Η Βελίκα Τράικου, δασκάλα, κατάσκοπος και συνεργάτιδα του Ίωνα Δραγούμη, δολοφονήθηκε το 1904, αναδεικνύοντας τη συχνά αθέατη συμμετοχή των γυναικών στον Αγώνα.
Ένα ακόμη όνομα που συνδέθηκε με δραματικά γεγονότα είναι ο Ερρίκος Άμποτ, Γερμανός πρόξενος, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1876 μαζί με τον Γάλλο συνάδελφό του στη λεγόμενη «σφαγή των προξένων», υπενθυμίζοντας πως η πόλη υπήρξε πεδίο συνάντησης και σύγκρουσης θρησκειών και πολιτικών συμφερόντων.
Τέλος, στους σημαντικούς σταθμούς του περίπατου βρίσκεται ο τάφος του Γιώργου Τσαρούχα. Ο δικηγόρος και βουλευτής της ΕΔΑ συνελήφθη τον Μάιο του 1968 από τη Χούντα και βασανίστηκε μέχρι θανάτου. Το όνομά του έγινε σύμβολο της αντιδικτατορικής πάλης και η μνήμη του συνεχίζει να υπενθυμίζει τις σκοτεινές σελίδες του 20ού αιώνα.
Τα Γειτονικά Κοιμητήρια
Δίπλα στην Ευαγγελίστρια, ο ναός του Αγίου Λαζάρου θυμίζει το καταργημένο βουλγαρικό κοιμητήριο. Λίγο πιο πάνω εκτείνεται το εν ενεργεία Αρμενικό Νεκροταφείο. Η αρμενική κοινότητα γνώρισε μεγάλη αύξηση μετά τη γενοκτονία και τη Μικρασιατική Καταστροφή. Στις ταφόπλακες συνυπάρχουν ελληνικές και αρμενικές επιγραφές, σημάδι μιας παροικίας που βίωσε διωγμούς αλλά διατήρησε την παρουσία της στην πόλη.
Το Κοιμητήριο των Διαμαρτυρομένων, ιδρυθέν το 1887, φιλοξενεί ιεραποστόλους, διπλωμάτες, εμπόρους και τεχνίτες του προτεσταντικού δόγματος, μιλώντας για μια Θεσσαλονίκη ανοιχτή στις διεθνείς επιρροές.
Το Πρόγραμμα των Περιπάτων
Οι ιστορικοί περίπατοι θα πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο, με τελευταία ημερομηνία την 29η Νοεμβρίου 2025. Το πρόγραμμα είναι χωρισμένο σε δύο μέρη για να καλύψει όλες τις τοποθεσίες:
- Κοιμητήριο Ευαγγελίστριας: Οι περίπατοι θα ξεκινούν στις 10.00 π.μ. από την κεντρική είσοδο του Κοιμητηρίου της Ευαγγελίστριας.
- Κοιμητήρια Αρμενίων και Διαμαρτυρομένων: Οι περίπατοι θα ξεκινούν στις 12.00 μ.μ. από την είσοδο των εν λόγω κοιμητηρίων, επί της οδού Ελένης Ζωγράφου.
Η Ευαγγελίστρια και τα γειτονικά κοιμητήρια δεν είναι μόνο τόποι ανάπαυσης, αλλά καθρέφτες της Θεσσαλονίκης, των μετακινήσεων πληθυσμών, της συνύπαρξης, των συγκρούσεων και των ονείρων της.
Συμμετοχή και Επικοινωνία
Για τη συμμετοχή στους ιστορικούς περιπάτους, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης.
Για δηλώσεις συμμετοχής:
- Email: kith@thessaloniki.gr
- Τηλέφωνο: 2313318701
Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να απευθύνεστε στον κ. Νικόλαο Μαραντζίδη, υπάλληλο του Κ.Ι.Θ., στα τηλέφωνα 2313318706 και 6988115731.
Πληροφορίες
🖼️ Εκδήλωση: Ιστορικοί Περίπατοι στα Κοιμητήρια της Θεσσαλονίκης με τον Νικόλαο Μαραντζίδh
📅 Ημερομηνία: Κάθε Σάββατο (Έως 29 Νοεμβρίου)
🕙 Ώρα: 10:00 π.μ.
📍 Τοποθεσία: Κοιμητήρια Ευαγγελίστριας, Αρμενίων & Διαμαρτυρομένων, Θεσσαλονίκη
🎫 Είσοδος: (Δεν αναφέρεται πληροφορία για είσοδο/κόστος)
Παρακολουθήστε τους ιστορικούς περιπάτους για να ανακαλύψετε τις αθέατες πτυχές της ιστορίας της Θεσσαλονίκης μέσα από τις σιωπηλές μαρτυρίες των ιστορικών κοιμητηρίων.
Για περισσότερες εκδηλώσεις – δράσεις και παρόμοια θέματα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα
Μείνετε ενημερωμένοι και εγγραφείτε στη σελίδα μας στο Facebook:
Πηγές: Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης archaiologia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια